Imię Gogolina nieco oczyszczone

Historia Holokaustu • Czasem zwykła literówka może wpuścić badaczy w przysłowiowe maliny. Jeden taki błąd, dotyczący Gogolina, udało się naprawić Hermannowi F. Weissowi, emerytowanemu profesorowi Uniwersytetu Michigan, zajmującemu się historią zagłady Żydów na Śląsku. Ale i „Nowiny Krapkowickie” miały w tym swój skromny udział.  

 

W światowej bazie danych ofiar Holokaustu, prowadzonej przez Instytut Yad Vashem w Jerozolimie, można odnaleźć nazwiska osób zamordowanych, bądź zmarłych w Gogolinie. Nie powinno to nikogo dziwić, gdyż istniał tutaj w latach 1940-1943 obóz pracy przymusowej, którego więźniowie byli nieludzko wykorzystywani przy budowie autostrady. Jednak wśród wymienionych ofiar znajduje się jedenaście osób, których datę śmierci określono jako 16 września 1939 roku. Co jeszcze ciekawsze, wszyscy oni, to podoficerowie Wojska Polskiego żydowskiego pochodzenia – sierżanci: Dydja Berlinerman, Szyja Cynederka, Icek Fajner, Chaim Fiszer, Mordka Golowan, Michał Hauptman, Jakub Holender, Szloma Jakubowicz, Szmul Rozen, Abram Sztyft oraz Icek Tajner. Przy wszystkich znaleźć można uwagi: „zabity w służbie wojskowej” oraz „zamordowany”, dodatkowo figurują w spisie jako „osoby prześladowane”.

 

Jak to możliwe, że właśnie w śląskim Gogolinie znaleźli się polscy podoficerowie, którzy wpadli w ręce Niemców podczas kampanii wrześniowej?   

Czy mogło chodzić o inny Gogolin? W Polsce są aż cztery miejscowości o tej nazwie. Jednak wpisy w bazie Yad Vashem wyraźnie określały miejsce śmierci: Gogolin, powiat Strzelce Opolskie, Górny Śląsk, Niemcy. Mogłoby to oznaczać, iż w Gogolinie już podczas kampanii wrześniowej istniał niemiecki obóz jeniecki dla żołnierzy polskich. O takim fakcie nie informują jednak żadne inne źródła, ani polskie, ani zagraniczne. Może więc doszło do mordu na jeńcach transportowanych przez Gogolin do obozów w innych miejscowościach? Albo zostali oni tu sprowadzeni tylko po to, by zostać zgładzeni i, na przykład, chyłkiem pochowani na tutejszym cmentarzu żydowskim? Otóż nie...